Co roku stajemy przed tym trudnym pytaniem jaki jęczmień jary wybrać do siewu. W Polsce zarejestrowanych przez COBORU jest już ponad 90 odmian. Nie wszystkie są obecnie w obrocie jednak ich liczba jest ciągle imponująca. Zdecydowaną większość stanowią odmiany pastewne gdyż jest to około ¾ w stosunku do odmian browarnych.
Przyjrzyjmy się także plonowaniu jęczmienia w ostatnich 3 latach wg badań Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego COBORU (Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych).
Widzimy, że różnice w plonie pomiędzy poszczególnymi odmianami mogą być znaczące i sięgać w niektórych latach nawet powyżej 1 t/ha. To jest realna strata, na którą producent nie może sobie pozwolić w swoim budżecie. W związku z tym, każdy kto będzie wybierał odmianę na pierwszym miejscu będzie kierował się plonem jaki odmiana może osiągnąć.
Czytaj także: Jak skutecznie uprawiać zboża jare?
Kolejna rzecz nad jaką powinniśmy się zastanowić to kierunek użytkowania. Mamy dwa typy odmian: browarne i pastewne. Odmiany przeznaczone do słodowania charakteryzują się innymi parametrami jakościowymi ziarna i metabolizmem azotu w komórkach. Zawartość białka, w takich odmianach powinna maksymalnie wynosić 11,5%. Wyższa wartość jest niekorzystna w słodownictwie. Zbyt duża ilość białka rozwleka proces słodowania poprzez wydłużenie moczenia ziarna, nierównomierne pobieranie wody przez ziarniaki oraz ich asymetryczne kiełkowanie. Odmiany pastewne z drugiej strony powinny charakteryzować się jak największą ilością białka w ziarnie.
Odporność na suszę jest następnym aspektem na który trzeba zwrócić uwagę. Jak widać po wynikach z tabeli poniżej (Tab.2.) to właśnie tych latach, gdzie występują niekorzystne warunki środowiskowe wybór odmiany ma największe znaczenie. Nie ryzykujmy, wybierajmy odmiany lepiej wykorzystujące wodę.
Stanowisko niestety tylko po części zależy od Nas. Czasami nie mamy wpływu na układ płodozmianu lub rodzaj naszych ziem nie jest idealny pod jęczmień jary. Gatunek ten powinniśmy wysiewać na glebach kompleksu pszennego: bardzo dobrego i dobrego. Przy czym pod jęczmień browarny wybierajmy stanowiska jeszcze bardziej żyzne. Co należy zrobić jeśli mamy piaszczyste gleby? Należy się bliżej przyjrzeć odmianom na rynku. Wybrać taki jęczmień jary który lepiej poradzi sobie na słabych stanowiskach. Tutaj należałoby dodatkowo wybrać odpowiednią roślinę poprzedzającą uprawę. Idealnym przedplonem dla jęczmienia browarnego jest ziemniak i burak, natomiast dla odmian pastewnych możemy dodać jeszcze rzepak i rośliny strączkowe. Należy generalnie unikać ze względu na choroby przedplonów zbożowych, wyjątek stanowi owies.
Cechy agrotechniczne i odporności na choroby są warunkowane głównie przez 3 czynniki: pogodę, odmianę oraz płodozmian. Należy się przyjrzeć, jakie choroby najczęściej pojawiają się na naszych polach i je wyeliminować poprzez mniejszą normę wysiewu, odpowiednią roślinę poprzedzającą oraz odmianę odporniejszą np. na mączniaka prawdziwego. Taka sama sytuacja ma miejsce, gdy co roku poprzez niekorzystne warunki wietrzne mamy problem z wyleganiem. Zarejestrowane są jęczmienia, które w znaczny sposób różnią się odpornością pod względem tej cechy.
Tomasz Szymański
